M??ZG A STRES

(za Kendra Cherry)

Wszyscy znamy poj�?cie stresu: „praca w stresie”, „stresuj�?ce okoliczno??ci” zdarzaj�? si�? nam codziennie. W obliczu stresu mózg przechodzi szereg reakcji - niektórych dobrych, a niektórych z??ych - zaprojektowanych, aby zmobilizowa�? i chroni�? si�? przed potencjalnymi zagro??eniami.
Naukowcy odkryli, ??e czasami stres mo??e pomóc wyostrzy�? umys?? i poprawi�? zdolno??�? zapami�?tywania szczegó??ów na temat tego, co si�? dzieje. W innych przypadkach stres mo??e wywo??ywa�? wiele negatywnych skutków dla mózgu, od przyczyniania si�? do choroby psychicznej do zmniejszania obj�?to??ci mózgu.

Przyjrzyjmy si�? bli??ej pi�?ciu najbardziej zaskakuj�?cym sposobom, w których stres wp??ywa na mózg.

1. Przewlek??y stres zwi�?ksza ryzyko choroby psychicznej.
W badaniu opublikowanym w Molecular Psychiatry, naukowcy odkryli, ??e przewlek??y stres powoduje d??ugoterminowe zmiany w mózgu. Te zmiany, jak sugeruj�?, mog�? pomóc wyja??ni�?, dlaczego ci, którzy do??wiadczaj�? przewlek??ego stresu, s�? równie?? bardziej podatni na zaburzenia nastroju i l�?kowe w pó??niejszym ??yciu.
Naukowcy z University of California-Berkeley przeprowadzili seri�? eksperymentów badaj�?cych wp??yw chronicznego stresu na mózg. Odkryli, ??e taki stres wytwarza wi�?cej komórek produkuj�?cych mielin�?, ale mniej neuronów ni?? normalnie. Rezultatem tego zak??ócenia jest nadmiar mieliny w pewnych obszarach mózgu, co zaburza czas i równowag�? komunikacji.
W szczególno??ci naukowcy badali wp??yw stresu na hipokamp w mózgu. Sugeruj�?, ??e stres mo??e odgrywa�? rol�? w rozwoju zaburze?? psychicznych, takich jak depresja i ró??ne zaburzenia emocjonalne.

2. Stres zmienia struktur�? mózgu.
Wyniki eksperymentów przeprowadzonych przez naukowców z University of California-Berkeley ujawni??y, ??e przewlek??y stres mo??e prowadzi�? do d??ugotrwa??ych zmian w strukturze i funkcji mózgu.
Mózg sk??ada si�? z neuronów i komórek pomocniczych, zwanych "szar�? materi�?", odpowiedzialnych za my??lenie wy??szego rz�?du, takie jak podejmowanie decyzji i rozwi�?zywanie problemów. Ale mózg zawiera tak??e to, co jest znane jako "istota bia??a", która sk??ada si�? ze wszystkich aksonów, które ??�?cz�? si�? z innymi regionami mózgu w celu przekazania informacji. Istota bia??a jest tak nazwana ze wzgl�?du na t??ust�?, bia??�? os??on�? zwan�? mielin�?, która otacza aksony, które przyspieszaj�? sygna??y elektryczne u??ywane do przekazywania informacji w mózgu.
Nadprodukcja mieliny, któr�? badacze zaobserwowali z powodu obecno??ci przewlek??ego stresu, nie tylko powoduje krótkotrwa??�? zmian�? równowagi pomi�?dzy bia??�? a szar�? substancj�? - mo??e równie?? prowadzi�? do trwa??ych zmian w strukturze mózgu.
Lekarze i badacze zauwa??yli wcze??niej, ??e osoby cierpi�?ce na zespó?? stresu pourazowego maj�? równie?? zaburzenia w mózgu, w tym brak równowagi w istocie szarej i bia??ej.
Psycholog Daniela Kaufer, badaczka stoj�?ca za tymi prze??omowymi eksperymentami, sugeruje, ??e nie wszystkie stresy wp??ywaj�? na mózg i sieci neuronowe w ten sam sposób. Dobry stres, lub rodzaj stresu, który pomaga Ci dobrze radzi�? sobie w obliczu wyzwania, pomaga pod??�?czy�? mózg w pozytywny sposób, prowadz�?c do silniejszych sieci i wi�?kszej odporno??ci.
Z drugiej strony, przewlek??y stres mo??e prowadzi�? do szeregu problemów. "Tworzysz mózg, który jest albo odporny, albo bardzo podatny na choroby psychiczne, w oparciu o wzorce istoty bia??ej, które dostajesz we wczesnym okresie ??ycia" - wyja??nia Kaufer.

3. Stres zabija komórki mózgu.
W badaniu przeprowadzonym przez naukowców z Rosalind Franklin University of Medicine and Science, naukowcy odkryli, ??e pojedyncze wydarzenie spo??ecznie stresuj�?ce mo??e zabi�? nowe neurony w hipokampie mózgu.
Hipokamp jest jednym z regionów mózgu silnie zwi�?zanych z pami�?ci�?, emocjami i uczeniem si�?. Jest to równie?? jeden z dwóch obszarów mózgu, w którym neurogeneza lub tworzenie nowych komórek mózgowych wyst�?puje przez ca??e ??ycie.
W eksperymentach zespó?? badawczy umie??ci?? m??ode szczury w klatce z dwoma starszymi szczurami na okres 20 minut. M??ody szczur zosta?? nast�?pnie poddany agresji ze strony bardziej dojrza??ych mieszka??ców klatki. Pó??niejsze badanie m??odych szczurów wykaza??o, ??e poziom kortyzolu by?? sze??ciokrotnie wy??szy ni?? u szczurów, które nie do??wiadczy??y stresuj�?cego spotkania towarzyskiego.
Dalsze badania wykaza??y, ??e podczas gdy m??ode szczury poddane stresowi wytworzy??y tak�? sam�? liczb�? nowych neuronów, jak te, które nie do??wiadczy??y stresu, tydzie?? pó??niej nast�?pi??o wyra??ne zmniejszenie liczby komórek nerwowych. Innymi s??owy, podczas gdy stres nie wp??ywa?? na tworzenie nowych neuronów, mia?? wp??yw na to, czy te komórki przetrwa??y.
Tak wi�?c stres mo??e zabi�? komórki mózgowe, ale czy jest co??, co mo??na zrobi�?, aby zminimalizowa�? szkodliwy wp??yw stresu?
"Nast�?pnym krokiem jest zrozumienie, jak stres zmniejszy?? to prze??ycie" - wyja??ni?? g??ówny autor Daniel Peterson, Ph.D. "Chcemy ustali�?, czy leki antydepresyjne mog�? utrzyma�? przy ??yciu nowe wra??liwe neurony."

4. Stres zmniejsza mózg.
Nawet w??ród zdrowych ludzi stres mo??e prowadzi�? do kurczenia si�? w obszarach mózgu zwi�?zanych z regulacj�? emocji, metabolizmu i pami�?ci.
Podczas gdy ludzie cz�?sto kojarz�? negatywne wyniki z nag??ym, intensywnym stresem wywo??anym przez zmieniaj�?ce ??ycie wydarzenia (takie jak kl�?ska ??ywio??owa, wypadek samochodowy, ??mier�? bliskiej osoby), naukowcy sugeruj�?, ??e jest to codzienny stres, z którym wszyscy zdajemy si�? mierzy�?. , z biegiem czasu, mo??e przyczyni�? si�? do szerokiej gamy zaburze?? psychicznych.
W jednym z bada?? naukowcy z Uniwersytetu Yale obejrzeli 100 zdrowych uczestników, którzy udzielili informacji o stresuj�?cych wydarzeniach w ich ??yciu. Naukowcy zaobserwowali, ??e ekspozycja na stres, nawet bardzo niedawny stres, doprowadzi??a do mniejszej szarej masy w korze przedczo??owej, regionie mózgu zwi�?zanym z takimi rzeczami jak samokontrola i emocje.
Przewlek??y, codzienny stres wydaje si�? mie�? niewielki wp??yw na obj�?to??�? mózgu, ale mo??e sprawi�?, ??e ludzie b�?d�? bardziej podatni na kurczenie si�? mózgu, gdy stan�? w obliczu intensywnych, traumatycznych stresorów.
"Nagromadzenie stresuj�?cych wydarze?? ??yciowych mo??e sprawi�?, ??e tym osobom b�?dzie trudniej radzi�? sobie z przysz??ym stresem, szczególnie je??li kolejne wymagaj�?ce wydarzenie wymaga wysi??ku kontroli, regulacji emocji lub zintegrowanego przetwarzania spo??ecznego, aby je pokona�?" - wyja??nia g??ówny autor badania, Emily. Ansell.
Co ciekawe, zespó?? badawczy odkry?? równie??, ??e ró??ne rodzaje stresu maj�? ró??ny wp??yw na mózg. Niedawne stresuj�?ce wydarzenia, takie jak utrata pracy lub wypadki samochodowe, mia??y zwykle wp??yw na ??wiadomo??�? emocjonaln�?. Traumatyczne wydarzenia, takie jak ??mier�? bliskiej osoby lub ci�???ka choroba, mia??y wi�?kszy wp??yw na o??rodki nastroju.

5. Stres uszkadza pami�?�?.
Je??li kiedykolwiek próbowa??e?? zapami�?ta�? szczegó??y stresuj�?cego wydarzenia, prawdopodobnie wiesz, ??e czasami stres mo??e utrudnia�? zapami�?tywanie wydarze??. Nawet relatywnie niewielki stres mo??e mie�? natychmiastowy wp??yw na twoj�? pami�?�?, na przyk??ad na walk�? o zapami�?tanie, gdzie znajduj�? si�? kluczyki od samochodu lub gdzie opu??ci??e?? aktówk�?, gdy spó??nisz si�? do pracy.
W jednym z bada?? z 2012 roku stwierdzono, ??e stres chroniczny ma negatywny wp??yw na to, co znane jest jako pami�?�? przestrzenna, lub zdolno??�? do przywo??ywania informacji o po??o??eniu obiektów w otoczeniu, a tak??e orientacji przestrzennej. Badanie z 2014 r. Ujawni??o, ??e wysoki poziom hormonu stresu kortyzolu by?? zwi�?zany z krótkotrwa??ymi spadkami pami�?ci u starszych szczurów.
Ogólny wp??yw stresu na pami�?�? zale??y od wielu zmiennych, z których jednym jest wyczucie czasu. Liczne badania wykaza??y, ??e kiedy stres wyst�?puje bezpo??rednio przed uczeniem si�?, pami�?�? mo??e zosta�? wzmocniona poprzez pomoc w konsolidacji pami�?ci.
Z drugiej strony wykazano, ??e stres utrudnia przegl�?danie pami�?ci. Na przyk??ad badacze wielokrotnie wykazali, ??e ekspozycja na stres tu?? przed testem zatrzymywania pami�?ci prowadzi do obni??enia wydajno??ci u ludzi i zwierz�?t.

Chocia?? stres jest z pewno??ci�? cz�???ci�? ??ycia, którego nie mo??na unikn�?�? w wielu przypadkach, naukowcy wierz�?, ??e dzi�?ki dok??adnemu zrozumieniu, w jaki sposób i dlaczego stres wp??ywa na mózg, mog�? uzyska�? wgl�?d w zapobieganie lub nawet cofanie cz�???ci stresu zwi�?zanego ze zniszczeniem. Na przyk??ad niektórzy eksperci sugeruj�?, ??e takie badania mog�? odgrywa�? rol�? w opracowywaniu leków zaprojektowanych w celu zapobiegania szkodliwym skutkom stresu na mózg.

Wróć do listy